Kanyon (Canyon) Denilince Akla Gelen Fiziki Bilgiler

Kanyon (Canyon) Nedir?

Dünyada yer küre üzerindeki ırmakların oluşturulmuş olduğu oldukça derin ve sakin güzelliğe sahip vadilere Canyon (Kanyon) denir. Dilimiz Türkçe ve Frenk dillerinden türeyen Kanyon (canyon) isminin, gerçek yeri İspanyol olduğu söylenen cañón şu bildiğimiz ünlü fotoğraf makinası markası gibi olan sözcükten gelmektedir.

Kalker kayaların arasından geçerken, akan suyun derinlere giderek aşındırmasıyla oluşum sağlar. Kanyon (canyon) akışkan gücünün oldukça yüksek çayların kireçli olmayan bölgelerde oluşturdukları deformasyonlarla derin vadileri ve yarıklar meydana getirmesiyle oluşur. Kanyon (canyon) olan bölgelerin kenarları çok keskin aralar oluştururlar. Kayaların fiziki yapısı ve sağlamlığına göre Kenarlarının aşındırmaya karşı gösterdikleri dirence bağlı olarak çeşitli şekiller meydana getirirler.

Kanyon duvarlarının yapıları erozyon ve aşınmaya dayanıklı sert kayalardan oluşur. Genelde granit ya da kumtaşı gibi oluşumlara rastlanır. Kanyonun oluşumunda etkisi yüksek olan ve hızlandırıcı etkisi olan hava akımları, sulak bölgelere nazaran daha etkili ve güçlü olduklarından kuru alanlarda bu tür kanyon oluşumuna daha çok rastlanır.

Canyon;

Kanyon, Karstik kalkerli arazilerin üzerinde oluşan çok derin vadilerdir. Türkiye'de yöresel olarak vadilere Kapız adı da verildiği bilinmektedir. Deniz taban seviyesinde oluşan kanyonlara da Su altı Kanyonları adı verilmektedir. Karasal bölgelerde oluşan kanyonlarla hemen hemen aynı özelliklere sahip olup genellikle nehir ağızlarında meydana gelen veya oluşum sağlayan bu yapılar, sualtı akıntılarının güç ve etkisi ile oluşur. Dünya'da en bilinen ve en büyük doğal kanyon örneği Amerika'da bulunan Antilop Kanyonu ile Arizona'da bulunan Büyük Kanyon’dur.

İşte dünyanın en ünlü 20 kanyonu:

1. Grand Canyon, ABD - Colorado Nehri'nin yarattığı muhteşem kanyon.
2. Fish River Canyon, Namibya - Afrika'daki en büyük kanyon.
3. Verdon Kanyonu, Fransa - Alp Dağları'nda bulunan derin ve dar kanyon.
4. Colca Kanyonu, Peru - And Dağları'nda bulunan ırmağın oluşturduğu kanyon.
5. Tara Kanyonu, Karadağ - Avrupa'nın en derin kanyonu.
6. Kolorado Kanyonu, Hindistan - Hindistan'ın en büyük kanyonu.
7. Blyde River Kanyonu, Güney Afrika - Panorama Rota'sında bulunan manzaralı kanyon.
8. Kings Kanyon, Avusturya - Yüksek Dağlar'da bulunan etkileyici kanyon.
9. Waimea Kanyonu, ABD - Hawaii'nin Büyük Adası'nda bulunan muazzam kanyon.
10. Viktoria Kanyonu, Zambiya - Zambezi Nehri'nin keskin kanyonu.
11. Antelope Kanyonu, ABD - Arizona'da ünlü kumtaşı kanyonu.
12. Tiger Leaping Kanyonu, Çin - Yangtze Nehri'nin derin kanyonu.
13. Taroko Kanyonu, Tayvan - Taroko Ulusal Parkı'nda yer alan doğal güzellik.
14. Colca Kanyonu, Peru - And Dağları'nda bulunan yükseklik bakımından dünyanın ikinci en derin kanyonu.
15. Serranía de la Macarena, Kolombiya - Çeşitli nehirlerin oluşturduğu benzersiz kanyon.
16. Sumidero Kanyonu, Meksika - Grijalva Nehri'nin oyduğu kanyon.
17. Cotahuasi Kanyonu, Peru - Dünyanın en derin kanyonu unvanına sahip.
18. Kings Kanyon, Avustralya - Kırmızı Merkez'deki büyük kanyon.
19. Colca Kanyonu, Peru - And Dağları'nda bulunan renkli kanyon.
20. Katherine Kanyonu, Avustralya - Katherine Nehri'nin oluşturduğu yemyeşil kanyon.

Bu kanyonlar dünya genelinde doğal güzellikleri ve etkileyici manzaralarıyla ünlüdür. Her biri farklı coğrafi bölgelerde bulunmakla birlikte, ziyaretçilere benzersiz deneyimler sunarlar.